رمان کوتاه و هیچ چیز همیشگی نیست اثر لورانس تاردیو از مجموعه آثار داستانی‌ست که با ترجمه‌ی الهه کیمیایی در نشر خوب منتشر شده است. این کتاب اثر تاثیرگذاری‌ست که پر از احساسات و عواطف واقعی‌ست. کلارای هشت‌ساله در راه برگشت از مدرسه ناپدید می‌شود و زندگی والدینش را برای همیشه به قبل و بعد این حادثه تقسیم می‌کند. این کتاب داستان زوجی‌ست که علی‌رغم عشق عمیق‌شان به هم، فقدان کودک‌شان را تاب نمی‌آورند و دو راه متفاوت از هم را برای گذران این درد برمی‌گزینند که در آخر منجر به جدایی‌شان از هم می‌شود. پانزده سال بعد ژِنِویِو نامه‌ای به وَنسان می‌نویسد که حامل خبر نزدیکی مرگش است و از او می‌خواهد که برای بار آخر او را در کنارش ببیند.
نویسنده‌ی خوش‌ذوق فرانسوی، لورانس تاردیو با این کتاب قلب احساسات خواننده را نشانه رفته و موفق می‌شود عواطف او را متحول کند.
این اثر خواندنی برنده‌ی جایزه‌ی Prix Alain-Fournier در سال ۲۰۰۷ شده است.
در ادامه‌ی این مقاله به بررسی این اثر خواندنی می‌پردازیم…
گزیده‌ای از کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست
کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست نوشته‌ی لورانس تاردیو از همان آغاز خواننده را میخکوب می‌کند و پای اثرش می‌نشاند:
دارم می‌میرم. همین را برایم می‌نویسد ونسان. دارم می‌میرم بیا من را ببین. برای آخرین بار به دیدنم بیا تا ببینمت، تا لمست کنم، تا حرف‌هایت را بشنوم. به دیدنم بیا ونسان دارم می‌میرم. پایین کاغذ، خیلی کوچک، تقریبا ناخوانا، اسمش با مداد نوشته شده بود. درست مثل بقیه‌ی نامه، با همان دست‌خط لرزان، ضعیف، اگر این کلمات نوشته نشده بود می‌شد تصور کرد متن نوشته‌ی یک کودک است، می‌شد به آن خندید، مچاله اش کرد، انداختش در زباله‌دان وفراموشش کرد؛ اما نه، او یک کودک نیست، ژنویو است که می‌میرد.
ژنویو. تلاش می‌کنم اسمت را به زبان بیاورم. آرام آن را زمزمه می‌کنم تا دست‌هایم دیگر نلرزد، تا بدنم از لرزیدن بایستد. ژنویو. سخت است. از وقتی نامه‌ات را خواندم، بعد از غوغای خاموش نامه‌ات، بعد از آنکه فقط و فقط تو ماندی و نه هیچ‌چیز و هیچ‌کس دیگر، انگار معلوم شد دنیا چیزی جز یک دکور محقر مقوایی نبوده است و وقتی آن دیواره‌های مقوایی فرو ریخت، دیوارهایی ظاهر شدند که من میان‌شان زندانی‌ام، دیوارهایی که فقط من و تو را می‌توانند بپذیرند، دیگران نمی‌توانند به ما بپیوندند، دیگران جای دیگری هستند، دور، دور از ما، چرا که این دیوارها تنهایی ما هستند. تو خودت را به من می‌کوبی و من خودم را به تو، بی‌آنکه هیچ‌کدام‌مان بتوانیم از این سرنوشت فرار کنیم، از امروز بعد از ظهر مدام این حس طاقت‌فرسا را دارم اسمت را به زبان می‌آورم وهربار حس می‌کنم این زبان من نیست که اسمت را می‌گوید، انگار کس دیگری در جلدم می‌رود، انگار کس دیگری بر من چیره می‌شود؛ انگار طولی نخواهد کشید که محو شوم. گم می‌شوم. کاش کسی نجاتم دهد، دارم گم می شوم. کاش کسی بغلم کند.
نقاشی با کلمات
درون‌مایه‌ی همه‌ی آثار لورانس تاردیو (نویسنده‌ی کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست ) عشق به زندگی‌ست. تاردیو را می‌توان نویسنده‌ی عاطفه و زندگی دانست. درد، تنهایی، سکوت و روابط خانوادگی جایگاه به‌سزایی در داستان‌هایش دارد. در یک مصاحبه‌ی کوتاه، تاردیو می‌گوید که داستان‌هایش تلاشی است برای افشاکردن، پرده‌برداشتن از ظواهر و رفتن به عمق آن‌چه در واقعیت هستیم. او با همان سبک تازه، سلیس و روانش از لحظات و تجربیاتی می‌گوید که ناگهان زندگی را زیرورو می‌کند و زمان را در حال متوقف می‌کند.
به نظر تاردیو یکی از اولین نقش‌های نویسنده و هنرمند این است که به ما یاد دهد که به جهان، به دیگری، به خودمان، به احساسات و موقعیت‌های اطرافمان نگاه کنیم. از نگاه او انسان‌ها با کتاب‌ها بزرگ‌تر و در مقابل آزمون‌های زندگی صبورتر می‌شوند.
قدرت جادویی کلماتِ لورانس تاردیو
الهه کیمیایی مترجم کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست در مقدمه‌ی کوتاهی درباره‌ی انتخاب و ترجمه‌ی این اثر نوشته است: «از زمانی که مادر شده‌ام، دنیای داستان‌ها، شعرها، کتاب‌ها برایم رنگ‌وبویی دیگر گرفته‌اند. مدت‌ها بود که هیچ رمانی من را تا عمق شخصیت‌های داستان نکشانده بود. مدت‌ها بود که به‌رغم مشغولیت‌های فراوانی که داشتم به‌دنبال بیان احساساتم به‌عنوان یک همسر، یک مادر بودم. بیان احساسات از جنس کلمات، جملات. زمانی که خواندن این کتاب را شروع کردم خیلی زود متوجه شدم که این همان کتاب است، همان شروع و همان پایان. کتابی ساده اما عمیق، کوتاه اما پر از بیان عواطف و در عین حال گوش‌نواز که طعم عشق پدر و مادری دردمند و منتظر را می‌توان در تک‌تک کلمات آن چشید. داستان درد جدایی از فرزند و انتخاب آدم‌ها در لحظات سخت زندگی؛ سکوت، تنهایی، قدرت جادویی کلمات و در آخر تلاش برای از یادبردن و ندیدن.»
لورانس تاردیو نویسنده‌ی و هیچ چیز همیشگی نیست
لورانس تاردیو در فرانسه زاده شد و علاقه به نوشتن را از همان کودکی در خود کشف کرد. بعد از به پایان‌رسیدن تحصیلاتش، اولین اثرش را نوشت؛ رمانی که اگرچه هرگز به مرحله‌ی چاپ نرسید، اما علاقه‌ی تاردیو به نویسندگی را بیش از پیش کرد. در سال ۲۰۰۲ اولین اثرش به نام مثل یک پدر منتشر شد. سپس وارد حوزه‌ی تئاتر و نمایشنامهنویسی شد و از سال ۲۰۰۶ تمام وقت به کار نویسندگی پرداخت. دو سال بعد رمانی دیگر از این نویسنده منتشر شد به نام قضاوت لئا که داستان زن جوانی است منتظر حکم دادگاه به خاطر قتل پسر کوچکش. بدون ذره‌ای وقفه بعد از انتشار، این کتاب با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد و جایزه‌ی رمان لیبرر لوکلر را از آن خود کرد. کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست سومین رمان این نویسنده است.
لورانس تاردیو تا سال ۲۰۱۹ هفت رمان دیگر نوشته است که اکثر آن‌ها با استقبال فراوانی روبه‌رو بوده است.
او یکی از اعضای کارگاههای نویسندگی NRF(New French Review) است که یکی از معتبرترین و مهمترین نشریات فرانسوی محسوب می‌شود.
سرودی برای زندگی
کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست اثر لورانس تاردیو پس از انتشار، نقدهای رسانه‌های مختلفی را برانگیخت.
ماریون پایوت در نشریه‌ی اکسپرس نوشت: «یک مرد، یک زن، یک کودک… لورانس تاردیو، نویسنده‌ی جوان و بااستعداد‌ی‌ست که برای خلق اثرش به شخصیت‌های زیادی نیاز ندارد. صفحات اندک‌اند، ولی احساسات و عاطفه برجسته و پررنگ. فرآیند داستان‌پردازی نویسنده بخشی از همدلی بی‌درنگی‌ست که خواننده نسبت به قهرمانانش احساس می‌کند. ما به‌ندرت جدایی اجتناب‌ناپذیر یک زوج (به‌خاطر ازدست‌دادن فرزند) را با این ظرافت و هوشمندی شاهد بوده‌ایم.»
تاتیانا دو روزنی در یکی از نشریه‌های روانشناسی نوشت: «این کتاب سرودی فوق‌العاده برای زندگی‌ست.»
اثری عمیق و ملموس درباره‌ی عشق و رنج
کاربران و خوانندگان بسیاری در سایت‌های ادبی و کتاب‌خوانی در ستایش کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست نوشته‌اند. گزیده‌ای از نظرات ثبت‌شده درباره‌ی این اثر را با هم می‌خوانیم:
- لورانس تاردیو به خوبی توانسته رنجی را که در میان شخصیتها جریان دارد به تصویر بکشد و به خوبی آن را بپردازد. در میان رمانهای معاصر فرانسوی، و هیچ چیز همیشگی نیست اثری عمیق و بسیار ملموس است.
- و هیچ چیز همیشگی نیست فوق‌العاده بود. این کتاب به ما نشان میدهد که عشق و رنج، درماندگی و سرور، خوشبختی و مصیبت، فصلهایی از زندگی هستند که میگذرند و ما تنها باید آن‌ها را بپذیریم…
- ماجرایی تاثربرانگیز و ملموس از یک اتفاق خانوادگی و جستوجو برای یافتن یکدیگر… یک اثر بسیار خواندنی
نشر خوب کتاب و هیچ چیز همیشگی نیست را در ۸۷ صفحه و با قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر کرده است.