سا‌ل‌های سال پیش، وقتی این مکان افسون‌شده را ساختند، انسان‌ها را به سه روش می‌کشتند: صبر می‌کردند تا خودشان بمیرند؛ آنقدر از آنها کار می‌کشیدند تا جان بدهند؛ یا آنها را به دار می‌آویختند.
اکنون چیز زیادی تغییر نکرده است. به جای آنکه با بیگاری باعث مرگ زندانیها شوند، آرام آرام به جسم و روحشان گرسنگی می‌دهند و به جای طناب از دستگاه استفاده می‌کنند.
یک بار شنیدم که یکی از نگهبان‌ها می‌گفت اوایل از طناب استفاده می‌کردند چون ارزان بود، اما آن را کنار گذاشتند و رفتند سراغ اسلحه و جوخه‌ی اعدام. بعد گلوله گران شد و خون هم همه جا را کثیف می‌کرد. چه کسی می‌خواست تکه‌های مغز و خون اعدامی‌ها را تمیز کند؟ پس نوبت به صندلی الکتریکی رسید، اما این وسیله هم آنطور که باید و شاید کارایی نداشت، مدام شاهد رقص اجساد بودند. نگهبان‌ها به شوخی می‌گفتند، بعد از هر اعدام، اتاق مرگ بوی گند آرایشگاه‌های درب و داغان را می‌داد.
رمان مسحور اثر رنه دنفلد
بخش کوتاهی از رمان مسحور نوشته‌ی رنه دنفلد را با ترجمه‌ی مهسا خراسانی خواندید. بخش مهمی از رویداد‌های رمان مسحور در بندی در زندانی است که مجرمین حاضر در آن محکوم به سهمگین‌ترین گونه‌ی مجازات؛ یعنی مجازات اعدام هستند. حال به بهانه‌ی بررسی این رمان نگاهی به موضوع اعدام می‌اندازیم.
برای خرید اینترنتی کتاب مسحور به بخش کتاب ها در سایت نشر خوب سر بزنید.
کابوس آگاهی از قطعیت مرگ
بسیاری از هنرمندان در آثارشان به مقوله‌ی اعدام پرداخته‌اند. فئودور داستایوفسکی که خود هراس از مرگ را پای جوخه‌ی اعدام زیست کرده، در رمان ابله دیدگاه خود نسبت به بی‌عدالتی در فرایند اعدام را روی کاغذ آورده است. شخصیت اصلی داستان، پرنس میشکین در خاطره‌ی خود صحنه‌ای از اعدام با گیوتین را به یاد می‌آورد که روزی با چشمان خود در فرانسه دیده است.
از نگاه میشکین هیچ جرمی در عالم نیست که سزاوار هراس و رنجی باشد که یک محکوم به مرگ زیر تیغ گیوتین متحمل می‌شود. قطعیت مرگی دردناک و خون‌بار در آینده‌ای نزدیک، احساسی است که تنها یک اعدامی پیش از رسیدن لحظه‌ی مرگش با آن رو به رو می‌شود. هراس و اضطرابی که آسیب‌اش به روح و تن محکوم، هرگز کمتر از جنایتی که او مرتکب شده نخواهد بود.
داستایوفسکی و اعدام
«به این فکر کن که اگر شکنجه در کار باشد، رنج و زخم و درد جسمانی هم در میان خواهد بود. این بدان معنا است که همه چیز حواس تو را از عذاب روحی منحرف میکند و چنین است که تو تا لحظه‌ی مرگ، تنها از زخمهای تنت رنج می‌‌کشی. با این حال، اصلی‌‌ترین و شدید‌ترین درد نه در زخمِ تن، که در این نهفته است که به یقین می‌‌دانی تا یک ساعت دیگر، سپس در ده دقیقه، سپس در نیم دقیقه، سپس اکنون، این ثانیه، روحت از بدن پرواز میکند.
آن گاه تو دیگر نیستی و این را به یقین می‌‌دانی. وقتی سرت را به زیر آن تیغه می‌‌گذاری و صدای جیغ گوش‌خراش آن را می‌‌شنوی که بر سرت فرو میآید، آن دم دهشتناک‌ترینِ لحظه‌ها است… قتل در برابر قتل، جرمی به مراتب بزرگ‌تر است.»
بدون خروج از خانه و تنها با چند کلیک می‌توانید کتاب مسحور را به صورت اینترنتی خریداری کنید.
تاریخچه‌ی اعدام
مجازات اعدام عمری طولانی در تاریخ تمدن‌های بشری دارد. اولین نشانه‌های مکتوب به جا مانده از اعدام، باز می‌گردد به تمدن بابل در قرن ۱۸ پیش از میلاد مسیح. در یونان باستان هم مجازات اعدام برای جرائمی مانند قتل، خیانت و تجاوز وجود داشته.
مصلوب کردن، غرق کردن مجرمان در آب دریا، سگنسار، چهار میل کردن، دار زدن، صندلی الکتریکی و اتاق‌های گاز شیوه‌های مختلف اعدام بود که در طول تاریخ به اختراع دولت‌ها در زمینه‌ی مجازات اعدام اضافه شده‌اند.
مسحور را در بخش کتاب‌های سایت نشر خوب پیدا می‌کنید.
اعدام در عصر حاضر
هجوم افکار عمومی به موضوع اعدام و فعالیت سازمان‌ها و گروه‌های مدافع حقوق بشر در این زمینه، باعث شده است که بسیاری از کشورهای جهان اعدام را از ساز و کار کیفری خود خارج کنند.
در حال حاضر حدود ۵۳ درصد از کشورها به طور کامل مجازات اعدام را کنار گذاشته‌اند. بسیاری از کشورها هم با وجود اینکه در قانون اساسی‌شان اعدام به طور رسمی وجود دارد در احکام قضایی خود از آن استفاده نمی‌کنند.
اعدام یا کشتار قانونی در طول تاریخ هنر و ادبیات موضوع بسیاری از آثار بوده است. در ادامه‌ی این مقاله به بررسی یکی از جدیدترین این آثار یعنی رمان مسحور نوشته‌ی رنه دنفلد می‌پردازیم.
نشر خوب امکان خرید اینترنتی مسحور را نیز در اختیارتان گذاشته است.
گزیده‌ای از رمان مسحور
این پنجره تنها دلیلی است که زندانیان اعدامی به خاطرش حاضرند به ملاقات و به دیدن وکیل یا ملاقات کنندگانشان بروند. وکلا تصور می‌کنند موکلانشان برای دیدن آنها آمده‌اند، اما نه، آنها آمده اند تا پنجره را ببینند. وقتی ملاقات به پایان می‌رسد و آنها را در غل و زنجیر به سیاه‌چال‌هایشان در زیر زمین بر‌می‌گردانند، جایی که باید روزهایشان را در سلولی به ابعاد دو در سه متر بگذرانند که نه پنجره دارد نه هوای تازه و فقط یک تخت سفری مسطح دارد با یک توالت بدون سرپوش که همیشه مایعی قهوه‌ای رنگ در آن جریان دارد و نیز لامپ کم نوری در یک قفس فلزی، آن هنگام می‌توانند آن تکه از آسمان را به یاد بیاورند.
روایت از پشت میله‌ها
مسحور رمانی با مایه‌های رئالیسم جادویی است که از زبان یک زندانی بی‌نام و نشان روایت می‌شود. مردی آرام و شیفته‌ی کتاب که به جرم قتل انتظار اعدام را می‌کشد. او که به خاطر بیماری روحی در انزوا فرو رفته؛ از پشت میله‌های سلول‌اش داستانی عجیب و شگفت انگیز را برای ما روایت میکند. راوی پا را از واقعیت عینی جهان زندان و ساکنین آن فراتر می‌گذارد. تا جایی که به فضای ذهنی دیگر شخصیت‌های زندان نفوذ میکند و از احساسات و تجربیات آنها می‌گوید.
از زبان این راوی داستان مردی به نام یورک را می‌شنویم که به اعدام محکوم شده است. یورک در انتظار دادگاه تجدید نظر است ولی به این نتیجه می‌رسد که از زندگی خسته شده و اعلام میکند که می‌خواهد زودتر اعدام شود. این درخواست او جنبشی بین مخالفان قانون اعدام برپا میکند. وکلای سرشناس محقق زبده‌ای به نام بانو را استخدام می‌کنند که پیش از این موفق به لغو حکم اعدام چندین زندان شده است. بانو شروع به تحقیق بر پرونده‌ی یورک میکند و به حقایق تلخ و گزنده‌ای می‌رسد.
مسحور را می توانید به صورت اینترنتی سفارش دهید.
راوی غیر قابل اعتماد
روای داستان مسحور غیر قابل اعتماد به نظر می‌رسد. تا اواسط کتاب حتی نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم که آنچه او روایت میکند حاصل توهمات و بیماری روانی‌اش است یا واقعیت دارد. او از بیماری‌های روانی مختلفی چون لالی انتخابی رنج می‌برد. این بیماری که بر اثر اضطراب در کودکان بروز میکند و باعث می‌شود آنها توانایی حرف زدن را به طور موقت از دست بدهند؛ به مرور زمان و شاید خود خواسته در روای آنقدر تقویت شده که او را به طور کامل در سکوت فرو برده است.
راوی مردی اجتماع گریز است که فقط می‌خواهد در تنهایی، سکوت و فراموشی رها شود. با اینحال وجودی لطیف و مهرجو دارد. قصه‌گویی او با لحن شیزوفرنیک و توصیفات روان‌پریشانه‌‌اش ما را به یاد آثار ماندگاری در ادبیات داستانی می‌اندازد که در آنها جهان قصه را از دید یک بیمار یا معلول ذهنی می‌بینیم. شخصیت‌هایی شبیه به بنجامین کامپسون در خشم و هیاهوی ویلیام فاکنر که خواننده را با تصویری وارونه و مخدوش نسبت به واقعیت مرسوم رو به رو میکند. انتخاب این روای روان‌پریش به نویسنده‌ی مسحور اجازه داده که همزمان با بستر رئالیستی اثر فانتزی‌های ریز و درشتی را در جای جای داستان به کار برد.
با سفارش اینترنتی کتاب مسحور آن را در منزل خود تحویل بگیرید.
دغدغه‌های شخصی نویسنده، گذشته و آیند‌ی شخصیت‌ها
غالب شخصیت‌های داستان گذشته‌ای یکسان و یک شکل داشته‌اند ولی آینده برای آنها متفاوت رقم خورده. فقر، خانواده‌های بدسرپرست، فقدان پدر، ناتوانی مادر، تجربه‌ی خشونت و کمبودهای فراوان در کودکی وجه اشتراک شخصیت‌های اصلی داستان است.
معضل‌های مطرح شده در این اثر از دغدغه‌های نویسنده‌اش، رنه دنفلد، سرچشمه می‌گیرد که سال‌ها به عنوان محقق بر روی پرونده‌های قصاص کار کرده است.
موعظه‌ای کوتاه
تفاوت بین شخصیت‌ها با حضور روحیه‌ی کنشگری رنگ می‌گیرد. می‌شود با این مضمون موعظه‌ای کوتاه را در داستان مشاهده کرد؛ با خروج از انفعال می‌توان به آینده‌ای رهاتر و آزادتر رسید. پسری کم سن و سال وارد زندان می‌شود و مانند بسیاری از زندانیان مورد سواستفاده و خشونت قرار می‌گیرد. ولی جایی تصمیم می‌گیرد نسبت به تکرار دایره‌ی معیوب خشونت واکنش نشان دهد و برای تغییر این وضعیت دست به کنش می‌زند.
سایه‌ای از نویسنده
این رمان، زندانی مملو از مردان جنایتکار با گذشته‌ای تاریک را برای ما توصیف میکند. مردانی که به نظر می‌رسد همگی در سوگ از دست دادن عنصری لطیف، زنانه یا مادرانه به سر می‌برند. عنصری که حضور آن شاید می‌توانست کمی از لبه‌های تیز و آهنین خشونت وجودشان بکاهند. این مردان همزمان عامل و قربانی جنایت خود هستند.
این بهشت از دست رفته در ساختار داستان در جسم شخصیتی به نام بانو در میآید. بانو به نوعی حامی زندانیان است. کار او تحقیق روی پرونده‌ی زندانیان محکوم به مرگ است. بانو مثل یک منجی تمام توانش را به کار می‌گیرد تا این زندانیان بیمار و مایوس را از جهنمی که جسم و روحشان را در برگرفته آزاد کند. اما هر چه پیش می‌رود بیشتر به این آگاهی می‌رسد که مددجویانش فرزندانی هستند که ناخواسته و اشتباه به وجود آمده‌اند؛ دنیا برای آنها جایی ندارد و شاید مرگ و نیستی برای‌شان از زندگی بهتر باشد.
به بخش کتاب ها در سایت نشر خوب سر بزنید تا به صورت اینترنتی کتاب مسحور را تهیه کنید.
درباره‌ی نویسنده
رنه دنفلد نویسنده و خبرنگار زن آمریکایی است که در کنار فعالیت ادبی‌اش به عنوان محقق بر روی پرونده‌های قصاص کار میکند.
خانم دنفلد در سال ۲۰۱۷ از سوی نیویورک تایمز به عنوان قهرمان سال معرفی شد. او علاوه بر کار وکالت حدود ۲۰ سال مادر خوانده‌ی کودکان بی سرپرست بوده است. خانم دنفلد برای امور خیریه‌‌ی اجتماعی، جایزه‌ی Break the Silence را در واشنگتن دی سی، دریافت کرده است. آثار ادبی او نیز مفتخر به کسب جوایز بسیاری شده‌اند. از جمله‌ی این جوایز می‌توان به جایزه‌ی Prix du Premier Roman اشاره کرد که برای رمان مسحور به او اعطا شده است.
این جایزه‌ی ادبی فرانسوی به منظور کشف استعدادهای تازه در عرصه‌ی ادبیات، از سال ۱۹۷۷ تاکنون به نویسندگان جوان رمان اولی که بین ۱۸ تا ۳۰ سال سن دارند اهدا می‌شود.
کتاب مسحور و دیگر رمان‌های منتشر شده توسط نشر خوب را در بخش کتاب‌ها جستجو کنید.
پیشنهاد نشر خوب به علاقه‌مندان ادبیات داستانی
اگر علاقه‌مند به ادبیات داستانی هستید نشر خوب خواندن این کتاب‌ها را به شما پیشنهاد میکند:
فرشته خون خواهی، عمر العقاد، ترجمه‌ی فاطمه نظیری
گلبرگی از دریا، ایزابل آلنده، ترجمه‌ی علیرضا شفیعی‌نسب
دیوار، هنری لانچستر، ترجمه‌ی بابک طهماسبی
کتاب مسحور را می‌توانید به صورت اینترنتی تهیه کنید.