کان لم یکن؛ روایتی طنزآمیز از یک تاریخ خیالی

کان لم یکن

 

راستی به کل یادم رفته بود خودم را معرفی کنم! من تاریخی هستم که مرا قوم شکست خورده نوشته است. تاریخی که هیتلرش هم اکنون با سـر و سـبیل تراشـیده در روسـتایی سرسـبز در جنوب ویسـبادن صبح‌ها خمیرگیر  اسـت و عصرها در چشـمه‌های آب معدنی دلاکـی می کنـد و تـن رنجـور بی‌خانمان‌های جنـگ را مشـت و مال می‌دهـد تا از دلشان در بیاورد. 

تاریخی که فتحعلی‌شاه قاجارش لحظه‌ی پذیرش ترکمن چای و در حالی که از مطربان خواسته آواز محزون بخوانند، تاجش را بر زمین می‌کوبد و به عموی دیوانه‌ی آدم کشش فحش‌های ناجور ناموسی می‌دهد.

تاریخی که ناپلئون را از سنت هلن به بعدش تعریف می کند

بخشی از رمان کان لم یکن، نوشته‌ی امیر‌علی نبویان را خواندید. رمانی که به تازگی و به عنوان اولین اثر تألیفی نشر خوب منتشر شده است. نبویان در این اثر با طنزی گزنده و زبانی تمثیلی به بیان موضوعات چالش‌برانگیز اجتماعی می‌پردازد.

برای خرید اینترنتی کتاب کان لم یکن به بخش کتاب‌ ها در سایت نشر خوب سر بزنید.

امیرعلی نبویان

درباره‌ی نویسنده

امیرعلی نبویان متولد 2 فروردین 1359 است. او در جایگاه نویسنده، طنزپرداز، مجری و بازیگر سال‌ها فعالیت کرده است. شروع کار او به عنوان مجری با برنامه‌ی تلویزیونی رادیو هفت بود و پس از آن با انتشار مجموعه‌ی چهار جلدی قصه‌های امیرعلی وارد عرصه‌ی ادبیات شد.

خلاصه‌ای از داستان

این رمان درباره‌ی جزیره‌ای‌ست به نام استرایک که توسط پادشاهی به نام تام اداره می‌شود. کینگ تام برادری دوقلو به نام جری دارد. استرایک کشور مستقلی نیست و شهروندان آن به‌دلیل نداشتن پاسپورت نمی‌توانند هیچ‌جا بروند.

دستگاه حکومتی استرایک تلاش می‌کنند تا کشورشان در سطح جهانی به رسمیت شناخته شود بلکه بتوانند با باقی دنیا تعامل داشته باشند. از این رو از هیچ تلاشی فروگذاری نمی‎کنند؛ با روسیه و چین مذاکره می‎کنند، با نیرنگ، دروغ و حیله غیرت ملی مردم را بیدار می‎کنند.

جزیره‌ی استرایک، یک گنج تاریخی‎ دارد که ابر‌قدرت‎ها از حضور آن در این جزیره باخبر نیستند و آن هم اتاق کهرباست. اتاقی پوشیده از طلا و سنگ‎های قیمتی به ارزش 250 میلیون دلار! جری که انسانی رند و فرصت‌طلب است، با عده‌ای از کلاهبرداران جزیره تبانی می‌کند تا به مرور طلا و جواهرات اتاق کهربا را با کشتی از جزیره خارج کنند.

زمانی که خانم چیانگ‌دای‌یو به نیابت از کشور چین برای بستن پیمان دوستی به استرایک می‌آید، جری برادرش را به ازدواج با او ترغیب می‌کند و می‌گوید یکی از مزایای این وصلت پیوستن استرایک به چین است. ولی همه چیز جور دیگری پیش می‌رود…

بدون خروج از خانه و تنها با چند کلیک می‌توانید کتاب کان لم یکن را خریداری کنید.

کان لم یکن

جزیره‌ی نفرین شده

استرایک جزیره‌ای‌ست نفرین شده و نحس! این نحسی و بدیمنی همه جای آن را در برگرفته است. حتی نامش خبر از طالع سیاه آن می‌دهد. نامی که در زبان لاتین به معنای هجوم و حمله به کار می‌رود و از سوی بیگانگان بر روی آن گذاشته شده است.

چرا که در طول تاریخ پیدایش این جزیره، همیشه هدف حمله‌ی ارتش‌های مختلف بوده است و آنقدر این حملات ادامه پیدا کرده که نام استرایک را بر آن می‌گذارند. چرا و به چه نیت این هجمه‌ها به وقوع پیوسته است؟! هیچکس نمی‌داند! حتی خود مهاجمین و متجاوزان به جزیره دلیل لشکرکشی‌های مداومشان به آنجا را درست نمی‌دانند:

“بلافاصله بعد از حملات وایکینگ‌ها، نوبت به جنگ‌های صلیبی رسید. با آنکه این جنگ‌ها صدها فرسنگ آن‌طرف‌تر و در آناتولی اتفاق می‌افتاد، طرفین به انگیزه‌هایی مطلقاً نامشخص گاه گدار به این جزیره نیز یورش می‌آوردند، ویران می‌کردند و بی‌آنکه وقت بگذارند و حتی یک نفر را به دین خود دعوت کنند، همه جا را به گند می‌کشیدند و می‌رفتند.

بعدها این منطقه بارها مورد حمله‌ی مهاجمانی هم قرار گرفت که هیچ جای تاریخ و جغرافیا رد و نشانی از آن‌ها وجود ندارد. فقط از نژادها و زبان‌هایشان می‌شد فهمید که قبول زحمت فرموده‌اند و از دورترین نقاط کره‌ خاکی خود را به استرایک رسانده‌اند تا با خاک یکسانش کنند و بازگردند.

رخ دادن این حوادث آن‌قدر طبیعی به نظر می‌رسید که حتی برای هیچکس سوال پیش نمی‌آمد که «چرا!»”

بخشی از کتاب

کان لم یکن را در بخش کتاب‌های سایت نشر خوب پیدا می‌کنید.

طنزپردازی از طریق اغراق

این شکل اغراق شده از توالی فجایای بی‌منطق است که ماهیت طنزآمیز کَاَن لَم یَکُن را می‌سازد. اتفاقات بد و دردسرسازی که مرتب و بدون دلیل و منطق پیش روی شخصیت‌ها قرار می‌گیرند، به طور کلی یکی از قدیمی‌ترین خواستگاه‌های شکل‌گیری داستان طنزآمیز در ادبیات و موقعیت‌های کمدی در هنرهای نمایشی به حساب می‌آید.

از سوی دیگر اغراق در حماقت و کم هوشی شخصیت‌های اثر، یکی دیگر از نخستین کلیشه‌های روایات طنز/کمدی بوده که باز هم در اثر نبویان جایگاهی ویژه به آن اختصاص یافته است. نویسنده‌ی کَاَن لَم یَکُن با استوار کردن ساختار داستانش بر روی همین دو سنگ بنا، به شکلی آگاهانه شمایل یک داستان طنزآمیز کلاسیک به اثرش داده است. داستانی که یادآور متون طنازانه‌ی دوران مشروطه است.

حال به همین بهانه نگاهی می‌اندازیم به تاریخچه‌ی مختصری از طنزنویسی در ایران.

نشر خوب امکان خرید اینترنتی کان لم یکن را نیز در اختیارتان گذاشته است.

طنزپردازی در ادبیات فارسی

متون طنازانه در طول تاریخ ادبیات فارسی، در دوره‌های مختلف و در آثار نویسندگان مطرح ایرانی جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. در این میان عبید زاکانی را شاید بتوان پدر طنزپردازی در ادبیات فارسی دانست. در حالی که ویژگی‌های نوشتار طنز پیش از او نیز در برخی آثار شاعرانی مانند حافظ و عطار نیشابوری نیز به چشم می‌خورد.

آغاز دوران مشروطه و باز شدن فضای فکری جامعه سبب تولد دوباره‌ی طنز فارسی شد. جایی که طنز ادبی، زنجیر شوخی‌ها و تفریحات مبتذل را از دستان خود باز کرد و به عنوان یک سبک ادبی جدی  و تاثیرگذار جای خود را در میان ادیبان ایرانی باز کرد.

نویسندگانی مثل علی اکبر دهخدا، زین‌العابدین مراغه‌ای، میرزاده عشقی و … در یک بازه‌ی زمانی کوتاه شروع به خلق متون طنازانه کردند و به عنوان پیشگامان این گونه‌ی ادبی، توانستند به آن محبوبیتی چشم گیر ببخشند.

محبوبیتی در میان تمام طبقات جامعه. از مردم کوچه و بازار گرفته تا روشنفکران و نویسندگان جوان‌تر که نسل بعدی طنزنویسان ایرانی را تشکیل دادند. صادق هدایت، بهرام صادقی، محمدعلی جمالزاده، ایرج پزشک‌زاد و منوچهر صفا مهم‌ترین چهره‌های این نسل بودند.

جای خالی طنزپردازی در ادبیات امروز

آثار این نویسندگان بزرگ، طنز فارسی را به جایگاهی فاخر رسانید. شکلی از ادبیات که کاملاً بومی‌ست، ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و از دل زندگی اهالی کوچه و بازار بیرون آمده است. حال اما، مدتی طولانی‌ست که جای خالی آن در متون ادبی ایرانی حس می‌شود.

در حالی که می‌توان از زبان رندانه‌ی طنز در نقد شرایط اجتماعی و اقتصادی موجود بسیار بهره گرفت، چه چیز باعث دوری و بیگانگی روشنفکران ایرانی از این گونه‌ی ادبی شده است؟

کان لم یکن را می توانید به صورت الکترونیکی سفارش دهید.

پیشنهاد نشر خوب به علاقه‌مندان ادبیات داستانی

اگر علاقه‌مند به ادبیات داستانی هستید، نشر خوب خواندن این کتاب‌ها را به شما پیشنهاد می‌کند:

زنان محله استپفورد، ایرا لوین، ترجمه‌ی شیما طیبی جزایری

در بند اعدام، آنتونی ری هینتون، لارا لاو هاردین، ترجمه‌ی مریم رئیسی

پسران نیکل، کولسون وایت‌هد، ترجمه‌ی غلامرضا صراف

مرغ مگس‌خوار، لانتیسیا کولومبانی، ترجمه‌ی نرگس کریمی

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *